PREAMBULO
Kami, mga nagkakaisang mga mamamayan ng Isla ng Mindoro, mula sa iba’t ibang mga organisadong grupo, at mga indibidwal, mula sa iba’t ibang bayan, mula sa iba’t-ibang sektor, ay nagsasama-sama upang pangunahan ang mga pagkilos upang ipagtanggol at pangalagaan ang kalikasan ng Isla ng Mindoro, sa ilalim ng nagkakaisang Samahan ng mga Mindorenyo para sa Bayan at Kalikasan (SAMBAYANAN).
Artikulo I : MGA BATAYANG PRINSIYO
Ang SAMBAYANAN naniniwala sa mga batayang prinsipyong sumusunod:
Sec. 1. MGA LAYUNIN. Layunin ng samahan ang pagbigkisin ang lahat ng mga walang kinikilingan at ‘non-partisan” na mga organisadong grupo, pormal o impormal, at mga indibidwal sa buong Isla ng Mindoro tungo sa iisang adhikain na ipagtanggol ang kalikasan mula sa lahat ng bagay na nakasisira rito.
Sec. 2. MGA RESPONSIBILIDAD. Tungkulin ng lahat ng kasapi na pag-ibayuhin ang pagpapalakas ng organisasyon tungo sa pagpapalaganap ng adhikain at pagapapaunlad ng lahat ng mga kasapi nito.
Artikulo II: ORGANISASYON
Sec. 1. KARAKTER. Ang SAMBAYANAN ay isang kumpederasyon ng iba’t ibang mga organisadong grupo at mga indibidwal na nagmumula sa hanay ng iba’t ibang sektor, samahan, at mga multi-sektoral na mga organisasyon mula sa iba’t ibang bayan ng Isla ng Mindoro.
Artikulo III. KASAPIAN (MEMBERSHIP)
Sec. 1. MGA KASAPING ORGANISASYON. Anumang organisadong grupo na naniniwala sa mga adhikain ng SAMBAYANAN ay maaaring umanib.
Sec. 2. PAMANTAYAN UPANG MAGING KASAPING ORGANISASYON.
Sec. 2.1. Kailangang may malinaw na mga opisyales ang kandidatong samahan at may isang taon nang umiiral bilang samahan bago pa umanib sa SAMBAYANAN.
Sec. 2.2. Kailangang may malinaw na aktibidades ang kandidatong samahan isang taon bago pa umanib sa SAMBAYANAN.
Sec. 2.3. Kailangang magtakda ang Komiteng Pangkasapian ng alituntunin para rito.
Sec. 3. KARAPATAN NG MGA KASAPING ORGANISASYON.
Sec. 3.1. Karapatan ng mga kasaping organisasyon ang magkaroon ng hindi hihigit sa (3) tatlong delegado sa loob ng Pangakalatahang Asembliya.
Sec. 3.2. Karapatan ng mga kasaping organisasyon ang magkaroon at humingi ng lahat ng dokumento hinggil sa mga pulong at mga impormasyon hinggil sa organisasyon.
Sec. 3.3. Karapatan ng kasaping organisasyon ang maghain ng mga kaukulang hinaing at suhestyon sa Pangkalahatang Asembliya, Komite Sentral at Sekretaryat.
Sec. 4. RESPONSIBILIDAD NG MGA KASAPING ORGANISASYON.
4.1. Responsibilidad ng kasaping organisasyon na ipalaganap ang mga adhikain ng SAMBAYANAN.
4.2. Responsibilidad ng kasaping organisasyon na dumalo sa mga pulong na ipinapatawag ng Pangkalahatang Asembliya.
4.3. Responsibilidad ng mga kasaping organisasyon na magbigay ng 300 piso bilang pangkaspiang butaw.
4.4. Responsibilidad ng mga kasaping organisasyon ang magbigay ng taunang butaw.
Sec. 5. MGA KASAPING INDIBIDWAL.
5.1. Sino mang indibidwal na walang kinaanibang samahan na naniniwala sa adhikain ng SAMBAYANAN ay maaaring umanib.
5.2. PAMANTAYAN UPANG MAGING KASAPING INDIBIDWAL. Kailangang magbigay ng opisyal na pahayag sa pamamagitan ng sulat ang kandidatong indibidwal. Ito ay maaaring ipadala sa Sekretaryat na sya namang maghahatid sa Komite Sentral upang matalakay.
Sec. 6. KARAPATAN NG MGA KASAPING INDIBIDWAL.
Sec. 6.1. Karapatan ng mga kasaping indibidwal ang magkaroon at humingi ng lahat ng dokumento hinggil sa mga pulong at mga impormasyon hinggil sa organisasyon.
Sec. 6.2. Karapatan ng kasaping indibidwal ang maghain ng mga kaukulang hinaing at suhestyon sa Pangkalahatang Asembliya, Komite Sentral at Sekretaryat.
Sec. 7. RESPONSIBILIDAD NG MGA KASAPING INDIBIDWAL.
Sec. 7.1. Responsibilidad ng kasaping indibidwal na ipalaganap ang mga adhikain ng SAMBAYANAN.
Sec. 7.2. Responsibilidad ng kasaping indibidwal na dumalo sa mga pulong na ipinapatawag ng kung saan man nakapaloob ang indibidwal.
Sec. 7.3. Responsibilidad ng kasaping indibidwal ang lumahok sa mga pagkilos at gawain.
Sec. 7.4. Responsibilidad ng mga kasaping indidwal na magbigay ng 100 piso bilang pangkasapiang butaw
Article IV. PANGKALAHATANG ASEMBLIYA (GENERAL ASSEMBLY)
Sec. 1. ANG PANGKALAHATANG ASEMBLIYA.
Sec. 1.1. Ang Pangkalahatang Asembliya ay binubuo ng lahat ng mga kasaping organisasyon at indibidwal. Sec. 2. KASAPIAN NG PANGKALAHATANG ASEMBLIYA.
Sec. 2.1. Bawat kasaping organisasyon ay maaaring magkaroon ng hindi hihigit sa tatlong (3) kinatawan sa Pangkalahatang Asembliya. Ang mga kinatawang ito ay kinakailangang may opisyal na designasyon mula sa pinagmulan nitong organisasyon bago ito kilalaning opisyal na delegado sa Pangkalahatang Asembliya. Sec.
2.2. Bawat Sektor na may (3) tatlong organisasyon ay maaaring magkaroon ng (1) isang kinatawan sa Pangkalahatang Asembliya. Lahat ng organisasyong nakapaloob sa kumpederasyon na galing sa iisang sekor ay maaaring maghalal sa kanilang sariling hanay ng kanilang sariling sektoral na delegado para sa Pangkalahatang Asembliya.
Sec. 2.3. Mga Sektor. Ang mga sektor na ito ay ang anumang sektor kasalukuyang mayroon sa loob ng SAMBAYANAN.
Sec. 2.4. Bawat Bayan na may (3) tatlong organisasyon ay maaaring magkaroon ng (1) isang kinatawan. Lahat ng organisasyong naka base sa iisang bayan ay maaring maghalalal sa kanilang sariling hanay ng kanilang pambayang delegado sa Pangkalahatang Asembliya.
Sec. 3. KARAPATAN NG PANGKALAHATANG ASEMBLIYA
Sec. 3.1. Ang Pangkalahatang Asembliya ay maaaring mag-usap ukol sa pangkalahatang direksyon ng organisasyon kasama na rin ang mga posibleng susog sa kasalukuyang Saligang Batas, at mga isyung may kinalaman sa sa loob ng Lupong Tagapag-Ugnay at mga sangay na nakapaloob dito.
Sec. 3.2. Maaaring utusan ng Pangkalahatang Asembliya ang Lupong Tagapagpaganap at ang Lupong Tagapag-Ugnay sa usapin ng pagpapatupad ng mga napagkasunduan sa Pangkalahatang Asembliya.
Sec. 3.3. Ang Pangkalahatang Asembliya ay kailangang makatanggap ng mga taunang ulat mula sa Lupong Tagapag-Ugnay, Komiteng Tagapagpaganap, at iba pang mga Lupon hinggil sa mga kaganapan na may kinalaman sa pagpapatakbo ng organisasyon, at mga bagay at datos na may kinalaman sa organisasyon at pananalapi.
Sec. 3.4. Ang Pangkalahatang Asembliya ang may karapatan na magbalangkas ng badyet ng Lupong Tagapag-Ugnay at lahat ng mga lupon at sangay na nasa loob ng organisasyon.
Sec. 3.5. Ang Pangkalahatang Asembliya ay kailangang idaos kada (2) dalawang taon tuwing ika-huling lingo ng Pebrero, at sa mga Espesyal na Sesyon kung kinakailangan. Ang Espesyal na Sesyon ay maaari lamang maganap sa rekomendasyon ng Tagapangulo at inaprubahan ng Lupong Tagapag-Ugnay.
Sec. 3.6. Ang Pangkalahatang Asembliya ang may karapatang magtakda at maghalal ng mga magiging kasapi ng LupongTagapagpaganap (Execom) partikular sa Tagapangulo, Pangalawang Tagapangulong Internal, Pangalawang Tagapangulong Eksternal, Pangkalahatang Kalihim, at Kalihim ng Lupong Tagasuri.
Sec. 3.7. Ang Pangkalahatang Asembliya ang may karapatang magtakda at maghalal ng (11) Labingisang magiging kasapi ng Komite Sentral.
Sec. 3.8. Ang Pangkalahatang Asembliya ay may karapatang bumawi ng kapangyarihan ng mga Lupong Tagapagpaganap at Lupong Tagapag-Ugnay anumang oras na nasa opisyal na session ang Pangkalahatang Asembliya kung mayroong petisyon na dumaan sa proseso.
Sec. 3.9. Ang Pangkalahatang Asembliya ang may karapatang maghalala ng Kalihim ng Lupong Tagasuri.
Sec. 4. RESPONSIBILIDAD AT TUNGKULIN NG PANGKALAHATANG ASEMBLIYA
Sec. 4.1. Tungkulin ng Pangkalahatang Asembliya ang magdaos ng pagpupulong tuwing ikalawang taon tuwing ika-huling lingo ng Pebrero.
Sec. 4.2. Tungkulin nito na sumunod sa napagkaisahan ng mayorya.
Sec. 4.3. Tungkulin nito ang maghalal ng mga gaganap sa Lupong Tagapagpaganap ayon sa Artikulo IV, Sec. 3.6 at mga kasapi ng Lupong Tagapag-Ugnay kada ikalawang taon.
Sec. 5. KORUM
Sec. 5.1. Sa lahat ng pagpupulong mga Pangkalahatang Asembliya, kapag umabot sa 50% plus 1 ng lahat ng mga opisyal na delegado o kinatawan ang dumalo, ito ay masasabing umabot na sa korum at maaari ng masabing opisyal na pulong.
Sec. 6. HALALAN
Sec. 6.1. Bawat organisasyon na may (3) tatlong delegado na may karapatang bumoto. Kada delegado ay may karapatang bumoto.
Sec. 6.2. Upang makahanap ng tunay na mayorya, ang lahat ng mga desisyon ng Pangkalahatang Asembliya ay kinakailangang makakuha ng 50% plus 1 ng lahat ng dumalong delegado na may karapatang bumoto.
Article V. SEKTORAL & HEOGRAPIKONG PAGBIBIGAY HALAGA
Sec. 1. SEKTORAL. Binibigyang halaga ng Saligang Batas na ito ang kahalagahan ng mga isyung may kinalaman sa iba’t ibang sektor na kinabibilangan ng lahat ngmga kasaping organisasyon at indibidwal. Naniniwala ang SAMBAYANAN na bagamat mayroon tayong iisang adhikain, ito ay magaganap habang hindi natin isinasantabi ang mga depinido at tukoy na mga pangangailangan ng bawat sektor.
Sec. 2. HEOGRAPIKAL. Binibigyang halaga rin ng Saligang Batas na ito na mayroong mga depinido at tukoy na mga pangangailangan na kailangang tugunan ang bawat bayan na hindi maaaring isantabi ng SAMBAYANAN upang maisulong ang pangkalahatang adhikain nito.
Artikulo VI: LUPONG TAGAPAG-UGNAY (COORDINATING COUNCIL)
Sec. 1. KASAPIAN.
Sec. 1.1. Hindi hihigit sa (11) labing-isa na mga kasapi ng Komite Sentral ang ihahalal ng Pangkalahatang Asembliya at mayroong termino na hindi hihigit sa (2) dalawang taon maliban sa pagkakataong walang Pangkalahatang Asembliyang nagaganap.
Sec. 1.2. Mga Komiteng Tagapagpaganap na ihinalal ng Pangkalahatang Asembliya partikular ang Tagapangulo, Pangalawang Tagapangulong Internal, Pangalawang tagapangulong Eksternal, at Pangkalahatang Kalihim na mayroong termino na hindi hihigit sa (2) dalawang taon maliban sa pagkakataong walang Pangkalahatang Asembliyang nagaganap.
Sec. 2. KAPANGYARIHAN AT RESPONSIBILIDAD.
Sec. 2.1. Sa panahong walang sesyon ang Pangkalahatang Asembliya, Ang Komite Sentral ang tagapagbigay ng direksyon ng Organisasyon.
Sec. 2.2. Maaaring utusan ng Lupong Tagapag-Ugnay ang Lupong Tagapagpaganap at iba pang mga Komite at mga sangay nito.
Sec. 2.3. Maaring talakayin ng Lupong Tagapag-Ugnay, ang lahat ng isyung may kinalaman sa organisasyon base sa mga napagkasunduan ng Pangkalahatang Asembliya.
Sec. 2.4. Sa rekomendasyon ng Lupong Tagapag-Ugnay, maaari itong magpatawag ng Espesyal na Session ng Pangkalahatang Asembliya kung kinakailangan. Sec. 2.5. Ang Lupong Tagapag-Ugnay ay kinakailangang magdaos ng mimimum na (1) isang pagpupulong kada taon.
Sec. 2.6. Ang Lupong Tagapag-Ugnay ang maaaring magpasya sa pag-apruba ng mga kandidatong kasaping indibidwal at organisasyon.
Sec. 2.7. Maliban sa pangunahing kasapi ng Lupong Tagapagpaganap na inihalal ng Pangkalahatang Asembliya, ang Lupong Tagapag-Ugnay ang may kapangyarihang magtalaga at maghalal ng mga Kalihim ng mga Komite.
Sec. 2.8. Ang Lupong Tagapag-Ugnay ay may kapangyarihang magtalaga ng iba pang Espesyal Komite at Kalihim nito.
Artikulo VII: ANG LUPONG TAGAPAGPAGANAP (EXECOM)
Sec. 1. ANG LUPONG TAGAPAGPAGANAP (EXECOM). Ang Lupong Tagapagpaganap ang mangangasiwa ng pang araw-araw na pagpapatakbo ng operasyon ng organisasyon at magkakaroon ng hindi hihigit sa (2) dalawang taong panunungkulan at maaaring mahalal ng (3) tatlong magkakasunod na termino.
Sec. 2. KASAPIAN. Lupong Tagapagpaganap ay bubuoin ng mga sumusunod na kasapi:
Sec. 2.1. Tagapangulo (Chairperson). Ang Tagapangulo ang magsisilbing opisyal na tagapagsalita ng samahan at mangunguna sa pagpapatakbo ng organisasyon na itinakda ng Lupong Tagapag-Ugnay at mula sa direksyon ng Pangkahalahatang Asembliya. Sa loob ng pulong ng Lupong Tagapag-Ugnay, ito ang magpapatakbo ng mga pulong, subalit ito ang bukod tanging WALANG kapangyarihang bumoto, maliban na lamang kung tabla ang boto sa Lupong Tagapag-Ugnay.
Sec. 2.2. Pangalawang Tagapangulong Internal (Internal Vice-Chair). Ang Pangalawang Tagapangulo ang magsisilbing tagapamahala ng mga usaping pang internal at mangunguna sa Lupong Pang Kasapian. Sa panahong wala ang Tagapangulo, ito ang tatayong Tagapangulo at mangunguna sa mga pulong ng Lupong Tagapag-ugnay.
Sec. 2.3. Pangalawang Pangulong Eksternal (External Vice-Chair). Ang Pangalawang Tagapangulong Eksternal ang magiging tagapamahala ng pakikipag-alyansa sa mga iba’t ibang grupo sa labas ng organisasyon pati na ang pakikipag-ugnayan sa mga nasa pamahalaaan.
Sec. 2.4. Pangkalahatang Kalihim (Secretary General). Ang Pangkalahatang Kalihim ang magiging pinuno ng Sekretaryat na syang taga sipi ng lahat ng datos hinggil sa lahat ng bagay na may kinalaman sa organisasyon.
Sec. 2.5. Mga Kalihim ng mga Palagiang Lupon.
Sec. 2.5.1. Mga Kalihim ng iba pang Komiteng na itatakda ng Lupong Tagapag-Ugnay.
Sec.3. MGA PALAGIANG LUPON Upang mas maipalaganap ang pagyabong ng samahan at mga kasapi, at maisiguro ang daloy ng mga gawaing kinapapalooban nito, itinatalaga ang mga palagianglupon na ito:
Sec. 3.1. Lupon Pang-Kasapian (Membership Committee). Ang lupong ito ang mangangasiwa ng lahat ng aspeto hinggil sa kasapian, papeles at datos hinggil dito. Dahil sa angking tungkulin, inaatasan ang Pangalawang Tagapangulong Internal na pangunahan ang naturang komite.
Sec. 3.2 Lupon sa Gawaing Pang-Edukasyon (Education Committee). Ang lupong ito ang syang mangangasiwa ng pangkalahatang programang pang edukasyon ng samahan. Ihalalal ng Lupong Tagapag-Ugnay ang magiging Kalihim ng Komite.
Sec. 3.3. Lupon sa Pananalapi (Finance Committee). Ang lupong ito ang mangangasiwa ng lahat ng may kinalaman sa pananalapi kasama na ang pangangalap ng butaw, pangangalaga ng mga datos at papeles hinggil sa pananalapi ng samahan, kasama na ang “unaudited financial reports”. Ihahalal ng Komite Sentral ang magiging Kalihim ng Komite.
Sec. 3.4. Lupon sa Kampanya (Campaign Committee). Ang lupong ito ang mangangasiwa ng lahat ng pangkalahatang programang may kinalaman sa propaganda at kampanya. Ihalalal ng Lupong Tagapag-Ugnay ang magiging Kalihim ng Komite.
Sec. 3.5. Ang Lupong Tagasuri (Audit Committee). Ang lupong ito ang mangangasiwa ng taunang “financial statements and externbally audited financial stetements” kung kinakailangan.
Sec. 3.6. Mga Iba Pang Lupon na Itatakda ng Lupong Tagapag-Ugnay
Sec. 4. ANG SEKRETARYAT. Ang sekretaryat ang magiging tagapangangasiwa, tagapangalaga at tagasipi ng mga datos at impormasyon hinggil sa organisasyon at lahat ng sangay nito.
Sec. 4.1. Ang Sekretaryat ay pamumunuan ng mahahalal na Pangkalahatang Kalihim (Secretary General).
Sec.4.2. Ang Sekretaryat ay walang karapatang bumoto, maliban kung ang indibidwal na kasapi nito ay opisyal na delegado sa mga pulong.
Artikulo VIII: PANANALAPI
Sec. 1. Dahil sa importansya ng pananalapi para sa maayos na daloy ng mga programa ng organisasyon, at ang kahalagahan ng pagkakaroon ng malinaw at bukas na usapin sa pananalapi sa hanay ng organisasyon, binibigyang importansya at diin ang usaping ito.
Sec. 2. Base sa Artikulo IV, Sec.3.6, ihahalal ng Lupong Tagapag-Ugnay ang magiging Kalihim ng Lupon sa Pananalapi. Sec. 3. Ang Lupon sa Pananalapi ang mangangalaga at mangangasiwa ng mga koleksyon ng mga butaw mula sa mga kasapi at mga tagasuporta.
Sec. 4. Ang Lupon sa Pananalapi ay inaatasan na mangalap at magkaroon ng palagiang datos na sya nitong iuulat sa Komite Sentral tuwing may pulong.
Sec. 5. Ang Lupon sa Pananalapi ay inaatasang magsuri at maglahad ng buwanan at taunang ulat na isusumite nito sa Lupong Tagapag-Ugnay at sa mga idaraos na Pangkalahatang Asembliya.
Sec. 6. Ang Lupong Tagasuri ay kinakailangang maglahad ng “externally-audited financial statements’ kung kinakailangan.
Artikulo IX: HALALAN
Sa usapin ng halalan sa iba’t ibang sangay ng SAMBAYANAN, papanatiliin ng mayorya sa lahat ng bagay. Maliban sa itinakdang quorum, ang halalan ay magiging pinal kung ang boto ay aabot sa 50% plus 1 ng lahat ng mga nasa pulong na maaaring bumoto.
Artikulo X: MGA SUSOG
Sec. 1. Ang mga panukalang susog sa Saligang Batas na ito ay kinakailangang maipaabot sa Komiteng Tagapagpaganap (30) tatlumpung araw bago ang susunod na pagpupulong ng Pangkalahatang Asembliya.
Sec. 2. Ang mga panukalang susog ay kailangan makakuha ng botong 50% plus 1 ng lahat ng dumalong delegado ng Pangkalahatang Asembliya upang masabing aprubado.
Pinagtibay ngayong ika-24 ng Pebrero taong 2019 sa kauna-unahang Pangkalahatang Asembliya ng ng Samahan ng mga Mindorenyo para sa Bayan at Kalikasan (SAMBAYANAN).